Higiena cyfrowa dorosłych internautów w Polsce – nowe dane z raportu Fundacji Orange i ICO
Czy Polacy dbają o higienę cyfrową? Najnowszy raport Fundacji „Instytut Cyfrowego Obywatelstwa” oraz Fundacji Orange pokazuje, że choć świadomość pojęcia rośnie, to nadal niewielka część dorosłych wprowadza prozdrowotne nawyki związane z korzystaniem z urządzeń ekranowych i internetu.
Czym jest higiena cyfrowa?
Higiena cyfrowa to zestaw zachowań, które mają na celu ochronę zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego użytkowników technologii informacyjno-komunikacyjnych. Obejmuje m.in. kontrolę czasu spędzanego przed ekranem, bezpieczne korzystanie z sieci, ocenę wpływu treści na samopoczucie oraz zdrowe postawy fizyczne w trakcie używania urządzeń.
Jak podkreśla Magdalena Bigaj, prezeska Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa:
„Wpływ nowych technologii na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne ich użytkowników i użytkowniczek jest dzisiaj czymś niekwestionowanym. Dlatego do zdrowego funkcjonowania potrzebujemy nauczyć się chroniących zdrowie zachowań”.
Wyniki Ogólnopolskiego Badania Higieny Cyfrowej 2024
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie dorosłych użytkowników internetu w Polsce. Kluczowe wnioski prezentują się następująco:
| Wskaźnik | Wynik |
|---|---|
| Znajomość pojęcia „higiena cyfrowa” | 48,1% |
| Chęć pogłębienia wiedzy na ten temat | 51,2% |
| Osoby, które uważają, że spędzają dużo czasu przed ekranem | 54,5% |
| Osoby, które wprowadziły ograniczenia w korzystaniu z ekranów | 17,6% |
| Rezygnacja z treści wpływających negatywnie na samopoczucie | 36,6% |
| Weryfikowanie informacji z internetu | 33% |
| Pytanie o zgodę przed publikacją cudzych danych/zdjęć | 47,4% |
| Dbanie o postawę ciała przy korzystaniu z ekranów | 16,4% |
Badacze analizowali zachowania z czterech kluczowych obszarów:
-
Kontrola korzystania z urządzeń ekranowych
-
Bezpieczeństwo online
-
Tworzenie i odbiór treści internetowych
-
Zachowania wspierające zdrowie (np. sen, bezpieczeństwo w ruchu)
Test ICO – wsparcie dla użytkowników internetu
Badaniu towarzyszy Test Higieny Cyfrowej ICO, dostępny bezpłatnie na stronie www.higienacyfrowa.pl. Test pozwala użytkownikom sprawdzić swoje nawyki cyfrowe i uzyskać praktyczne wskazówki dotyczące ich poprawy. To narzędzie edukacyjne wspiera autorefleksję i może być wartościowym dodatkiem do strategii prozdrowotnych realizowanych np. przez operatorów telekomunikacyjnych.
Dorośli jako wzór dla młodszych pokoleń
Na znaczenie roli dorosłych w kształtowaniu zdrowych nawyków cyfrowych zwraca uwagę Małgorzata Kowalewska, członkini zarządu Fundacji Orange:
„Higiena cyfrowa jest tematem, który dotyczy nas wszystkich i dobrze przyjrzeć się jej w kontekście osób dorosłych, bo to one modelują zachowania dzieci i młodzieży”.
Znaczenie dla sektora telekomunikacyjnego
Temat higieny cyfrowej ma bezpośredni związek z działalnością firm telekomunikacyjnych. Operatorzy komórkowi mogą odgrywać kluczową rolę w edukowaniu klientów, promowaniu zdrowych nawyków cyfrowych i wdrażaniu funkcji wspierających kontrolę czasu ekranowego (np. w aplikacjach mobilnych).
Projekt realizowany od 2022 r. przez Fundację Orange i ICO, pod patronatem Dziekana Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ma charakter długofalowy i naukowo-ekspercki. Wśród autorów i współautorów raportu znaleźli się m.in. prof. Mariusz Panczyk, dr hab. Magdalena Woynarowska i dr Szymon Wójcik.
